RIZA TUNA TURAGAY TİCARET BAKAN YARDIMCISI

Küresel ekonomide salgın sonrası travmaların sürdüğü, tedarik zincirlerinde ciddi aksaklıkların yaşandığı, mal ve hizmet ticaretinin olumsuz etkilendiği 2021 yılında; Genel Ticaret Sistemi’ne (GTS) göre ihracatımız bir önceki yıla göre yüzde 32,85 oranında artarak 225,4 milyar dolarlık rekor düzeye ulaştı ve Türkiye son yıllardaki başarılarına bir yenisini daha ekledi. Bu dönemde ithalatımız yüzde 23,61 oranında artarak 271,4 milyar dolar, dış ticaret hacmi yüzde 27,64 artarak 496,7 milyar dolar ve ihracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 83,1 seviyesinde gerçekleşti. Dış ticaret açığı ise bir önceki yıla göre yüzde 7,8 oranında azalışla yaklaşık 46 milyar dolar oldu. Toplam ihracat değerindeki gelişime paralel bir biçimde, Bakanlığımızın verilerine göre; 2019 yılında 17,8 milyar dolar, 2020 yılında ise 16,8 milyar dolar olarak gerçekleşen 84. fasıl makine ve aksamları sektöründeki ihracatımız 2021 yılında 20,8 milyar dolara yükseldi. Bu da 2021 yılında bir önceki yıla göre yüzde 23,7’lik bir artışı ifade ediyor. Buna ek olarak, makine sektörünün toplam ihracat içerisindeki payı da 2021 yılında yüzde 9,2 oldu. Sektörel bazda en çok ihracat gerçekleştirdiğimiz ülkeler, 2021 yılında sırasıyla Almanya, ABD, İngiltere, Fransa ve İtalya olarak sıralandı. Diğer taraftan, 2019 yılında 22,2 milyar dolar, 2020 yılında 25,3 milyar dolar olan 84. fasıl makine ve aksamları sektöründeki ithalatımız da 2021 yılında yüzde 22,5’lik artışla 31 milyar dolar olarak gerçekleşti. Sektörel bazda en çok ithalat gerçekleştirdiğimiz ülkeler, 2021 yılında sırasıyla Çin, Almanya, İtalya, İngiltere ve ABD olarak sıralanıyor. Küresel salgın koşulları düşünüldüğünde, ülkemiz ihracatında ve makine sektörü özelinde yaşanan bu artış oranları önemli başarılardır. Makine sektörü ve ilgili alt sektörlerinde yaşanan artışlar, küresel salgının etkilediği 2020 yılından önceki dönem baz alınarak karşılaştırıldığında, gerçekleştirilen ihracat artış oranlarının, küresel salgının etkilediği, küresel ticaretin sekteye uğradığı dönem içerisinde ülkemizin olumlu ayrıştığını da ortaya koyuyor. Makine ve aksamları sektöründeki ihracat oranlarına bakıldığında, bazı ürün gruplarında küçük daralmalar yaşanmış olmakla birlikte, 2019 yılında gerçekleşmiş ihracat rakamlarının da üzerine çıkıldığını görebiliyoruz. Makine sektöründe faaliyet gösteren firmalarımız, Avrupa ile rekabet edebilecek güçte firmalar olarak önemli ticari faaliyet gösteriyorlar. Firmalarımız kaliteli, aynı zamanda ekonomik ürünler ortaya koymalarıyla dış pazarlarda tercih edilir konumdalar. Avrupa pazarında kendini ispatlamış birçok Türk firması, pratik ihtiyaçlara cevap vermeleri, esnek üretim maliyetleri ve koşulları, iş gücü sorununun olmaması bakımından da avantajlı durumlarını koruyorlar. Öte yandan firmalarımızın küresel ticaret sistemi içindeki rekabet gücü de her geçen gün artıyor. Pazar çeşitliliği noktasında da geniş bir hedef kitleye hitap edilmesi olumlu karşılanıyor. Latin Amerika’dan Güneydoğu Asya’ya, Avrupa’dan Orta Doğu’ya birçok coğrafyaya makine ihracatı gerçekleştiriyoruz. Bakanlığımızın verilerine göre, 84. fasıl makine ve aksamları sektöründe 2018 yılında 17,1 milyar dolar, 2019 yılında 17,8 milyar dolar, 2020 yılında 16,8 milyar dolar ve 2021’de 20,8 milyar dolar olan ihracat değerleri ile makine sektöründeki firmalarımızın olumlu ve ayrıcalıklı bir tablo içerisinde olduğunu net şekilde söyleyebiliriz. Önümüzdeki dönemde, makine sektörü özelinde, enerji verimliliği ve çevre duyarlılığına odaklanan firmalarımızın ön plana çıkacağını düşünüyoruz. Yüksek katma değerli, yüksek teknolojili makine tasarımları ve bunların ihracatı, ülkemizin kaliteli ürün ihracatını gerçekleştirmesi bakımından önem şıyor. Biz de firmalarımızın tedarik süreçlerindeki zorlukların aşılmasında ve finansman ihtiyaçlarının giderilmesinde yanlarında olarak her türlü desteği vermeye devam edeceğiz. Buna ek olarak, Avrupa Yeşil Mutabakatı Eylem Planı çerçevesinde gerçekleştirilecek çalışmalara makine sektörünün ve temsilcilerinin de dâhil edilmesi, kamu-özel sektör iş birliğinin sağlanması ve istişare toplantılarının yapılmasını planlıyoruz. İhracatçı firmalarımızın katma değerli tasarım faaliyetleri Bakanlığımızın “Tasarım Desteği” kapsamında özendirilmeye devam edilecektir. Makine ihracatçısı firmalarımıza, bildiğiniz gibi Bakanlığımızca birtakım kolaylıklar sunuyoruz. Bu kapsamda, yeni ihracatçılarımıza “Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği” ve “Pazara Giriş Belgelerinin Desteklenmesi” kapsamında yabancı pazarlar ve çeşitli konularda teknik bilgiler aktarılması desteklenirken, aynı zamanda “Sektörel Ticaret Heyetleri” ve “Alım Heyetleri” düzenlenerek uluslararası alanda yeni ticari faaliyetlerde bulunmaları özendiriliyor. “Ur-Ge Destekleri”, “Fuar Destekleri”, “Markalaşma ve Turquality® Destekleri” kapsamındaki teşviklerle firmalarımızın uluslararası rekabet güçlerinin artırılmasına yönelik imkânların yanı sıra firmalarımızın uluslararası tanınırlığının güçlendirilmesine yönelik kolaylıklar da sağlamaya devam ediyoruz. Yine, “Pazara Girişte Dijital Faaliyetlerin Desteklenmesi” kapsamında da firmalarımızın dijital pazarlardaki etkinliği ve rekabet gücünün artırılması hedefleniyor. Benzer şekilde, üretici firmalarımızın yurt dışındaki küresel firmalarla tedarikçi ilişkiler kurarak küresel tedarik zincirinde etkin yer almalarını sağlamak amacıyla “Küresel Tedarik Zincirine Giriş Desteği” vermeyi sürdürüyoruz. Bu çalışmalarımız, 2022 yılında daha fazla ihracatçımızın faydalanmasını kapsayacak şekilde devam ettirilecektir. Ayrıca, Kolay İhracat Platformu üzerinden ihracatçılarımıza desteğimizi sürdürmeye de devam edeceğiz. Bakanlığımızca uygulanan bütün bu destek mekanizmalarıyla şirketlerimizin ihracata yönlendirilmesi, Türk ürünlerinin yurt dışında tanıtımının sağlanması ve Türk ürünlerinin uluslararası alandaki olumlu imajının pekiştirilmesi, işletmelerimizin rekabet gücünün artırılması, üretimin canlandırılması, istihdamın desteklenmesi ve büyümeye katkı sağlanması hedefleniyor. Son yıllarda artarak devam etmekte olan makine ihracatımızın, bu desteklerle daha çok artış göstereceğine inanıyoruz.