13 MART TARİHİ TÜM DÜNYADA “DÜNYA BÖBREK GÜNÜ” OLARAK KUTLANIYOR VE BU TARİHTE BÖBREK SAĞLIĞINA YÖNELİK BİLGİLENDİRİCİ KAMPANYALAR DÜZENLENİYOR. GERÇEKTEN DE BÖBREK TAŞI, “ANCAK ÇEKEN BİLİR” DENİLECEK KADAR AĞIR BİR SAĞLIK SORUNU. YAPILAN ARAŞTIRMALARA GÖRE, TÜRKİYE’DE HER 12 KİŞİDEN BİRİNDE BULUNAN BÖBREK TAŞI SON YILLARDA HIZLA YAYGINLAŞIYOR. GENETİK VE ÇEVRESEL FAKTÖRLERİN YANI SIRA SAĞLIKSIZ BESLENME, YETERİNCE SU İÇMEME, FAZLA KİLO VE HAREKETSİZLİK GİBİ GÜNLÜK YAŞANTIMIZDA BAZI YANLIŞ ALIŞKANLIKLARIMIZ DA BÖBREK TAŞI OLUŞUMUNA YOL AÇIYOR.

Acıbadem Kartal Hastanesi Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Emre Karabay, “Taşın yer değiştirmesi ya da büyümesi, şiddetli ağrılara ve idrar yollarında tıkanmalara neden olabilir. Genellikle; şiddetli yan ağrısı, idrar yaparken yanma ve ağrı, idrarda kan görülmesi, bulantı, kusma ve sık idrara çıkmaya yol açar. Böbrek taşı tedavi edilmediğinde; idrar yolu enfeksiyonlarına, böbrek iltihaplanmalarına, böbrek fonksiyonlarında azalmaya ve hatta böbrek yetmezliğine dahi yol açabilir.” diyor. Doğru beslenme alışkanlıkları ve yaşam tarzı değişiklikleri ile böbrek taşı oluşumunun engellenebileceğini vurgulayan Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Emre Karabay, 13 Mart Dünya Böbrek Günü kapsamında yaptığı açıklamada böbrek taşına karşı sekiz etkili önlemi anlatırken, önemli uyarılar ve önerilerde bulunuyor. 

GÜNDE 2 LİTRE SU TÜKETİN

Böbrek taşlarının oluşumunu önlemek için yeterli su içmek şarttır. Yapılan çalışmalara göre; günde 2 ila 2,5 litre su içmek, vücudu toksinlerden arındırmaya yardımcı olurken, böbrek taşı oluşum riskini yüzde 40 azaltır. Suyu küçük yudumlarla ve gün içine yayarak tüketin. 

TUZ TÜKETİMİNİ AZALTIN

Aşırı tuz tüketimi, böbrek taşı oluşumunu tetikleyen en önemli faktörlerden biridir. Günde 2 gramın üzerinde tuz tüketimi böbrek taşı oluşum riskini yüzde 30 artırır. Bu nedenle, tuz tüketimini sınırlandırın, işlenmiş gıdalar tüketmeyin ve düşük sodyumlu gıdalar tercih edin. 

DÜZENLİ EGZERSİZ YAPIN

Düzenli egzersiz böbrek taşı riskini azaltır. Vücudun sıvı 79 • MART 2025 dengesini koruyarak taşların oluşmasını ve idrarda taş yapıcı maddelerin birikmesini engellemeye destek olur. Bu nedenle haftada en az 3-4 gün, 30-60 dakika yürüyüş veya bisiklet sürme gibi kardiyo egzersizleri yapın. 

MEYVE, SEBZE VE LİFLİ GIDALAR TÜKETİN

Mevsim meyve ve sebzeleri ile lifli gıdalar tüketmeye özen gösterin. Meyve ve sebzeler yüksek su içerikleri sayesinde yeterli sıvı alımını sağlamaya katkı sağlar. Aynı zamanda alkali özelliklere sahip olduklarından idrar pH’ını artırarak taş oluşumunu engellemeye yardımcı olabilirler. 

OKSALAT İÇERİKLİ GIDALARDAN KAÇININ

Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Emre Karabay, “Oksalat açısından zengin gıdaların (ıspanak, pancar, kuruyemiş gibi) aşırı tüketiminden kaçınmak gerekir. Yüksek oksalat seviyeleri kalsiyum oksalat taşlarının oluşumuna neden olabilir. Taş geçmişi veya yüksek oksalat atılımı olan bireylerin bu gıdalara dikkat etmeleri önemlidir.” diyor. 

GELİŞİGÜZEL C VİTAMİNİ TAKVİYESİ ALMAYIN

Vitamin C, oksalatın bir öncüsüdür ve taş oluşumundaki rolü hala tartışmalıdır, ancak aşırı alımı kalsiyum oksalat taşlarının riskini artırabilir. Kalsiyum oksalat taşı oluşumuna yatkın bireylerin yüksek dozda vitamin C takviyelerinden kaçınmaları önerilmektedir. 

HAYVANSAL PROTEİNİ KISITLAYIN

Hayvansal proteinler, et, tavuk ve balık gibi gıdalar aşırı miktarda tüketilmemelidir. Yüksek protein alımı, taş oluşumunu artıran bazı metabolik değişikliklere yol açabilir. Bu nedenle hayvansal protein alımını vücut ağırlığınız başına 0,8 ila 1 gram ile sınırlayın. 

KALSİYUM ALIMINA DİKKAT EDİN

Kalsiyum alımının yetersiz olması, taş oluşumu riskini artırabilir. Bu nedenle diyetinizde yeterli kalsiyum almaya dikkat edin. Ancak doktor tavsiyesi olmadıkça kalsiyum takviyelerinden kaçının.