MAKİNE İHRACATÇILARI BİRLİĞİ (MAİB) TARAFINDAN PAYLAŞILAN MAKİNE İMALAT SANAYİSİ KONSOLİDE VERİLERİNE GÖRE, YILIN İLK BEŞ AYINDA TÜRKİYE’NİN SERBEST BÖLGELER DÂHİL TOPLAM MAKİNE İHRACATI 11,7 MİLYAR DOLAR OLDU. AVRUPA’NIN KIRILGANLIĞININ ARTTIĞI BU DÖNEMDE, RUSYA’YA YÖNELİK YAPTIRIMLAR DA SÖZ KONUSU OLUNCA MAKİNE İHRACATÇILARININ GÖZÜNÜ ABD PAZARINA ÇEVİRDİĞİNE DİKKAT ÇEKEN MAİB YÖNETİM KURULU BAŞKANI KUTLU KARAVELİOĞLU, YURT İÇİ VERİLER HAKKINDA İSE “OCAK-MAYIS ARASI DÖNEMDE, ÜLKEMİZİN ELEKTRİKLİ VE ELEKTRİKSİZ MAKİNE İTHALATINDA YÜZDE 2,8’LİK AZALMA GÖRÜLÜYOR. DEĞERLİ TL’NİN İHRACATÇININ REKABET GÜCÜNÜ SINIRLADIĞI AMA İTHALATI KOLAYLAŞTIRMAKTA OLDUĞU BİR DÖNEMDE YENİ İTHALAT REJİMİ İLE SAĞLANAN BU GERİLEMEYİ OLUMLU GÖRÜYORUZ.” DEDİ.
Makine imalat sanayisi konsolide verilerine göre yılın ilk beş ayı sonunda Türkiye’nin serbest bölgeler dâhil toplam makine ihracatı, geçen yılın aynı dönemindeki verileri yakalayarak 11,7 milyar dolar oldu. 2,5 milyar dolar seviyesinde rekor makine ihracatının yapıldığı mayıs ayında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,8 seviyesinde, bir önceki aya göre ise yüzde 31,4 ihracat artışı sağlandı.Mart ve nisan aylarında yaşanan düşüşün büyük ölçüde giderildiği mayıs ayında, Türk makine sektörünün en büyük beş ihracat pazarından ABD’de geçen mayıs ayına göre yüzde 70,3 artış gözlendi. İçten yanmalı motor ve aksamları ihracatının yüzde 15,2 arttığı bu dönemde, tarım ve ormancılık makineleri, takım tezgâhları ile tekstil ve konfeksiyon makinelerindeki ihracat artışları da geçen yılın aynı ayına göre yüzde 30’un üzerinde gerçekleşti. Türbin ve turbojetler ihracatı ise ABD’de sağlanan rekor artışın ana unsuru oldu.
“ABD’YE MAKİNE İHRACATIMIZYILLIK 2,5 MİLYAR DOLARA YAKLAŞACAK”
FED’in uyguladığı yüksek faiz ortamına rağmen, Başkanlık seçimi öncesinde ekonomide çarkların hızlı dönmeye devam ettiği ABD’nin, yılın geri kalan kısmı için makine siparişlerinin en hızlı arttığı pazar olacağını belirten MAİB Yönetim Kurulu Başkanı Kutlu Karavelioğlu şunları söyledi: “Ekonomisindeki her türlü gelişmenin sektörümüzü doğrudan etkilediği Almanya’nın resesyondan çıkışına yönelik belirsizlikler sürüyor. Büyük ölçüde inşaat sektöründeki sıkıntılar nedeniyle Almanya sanayi üretimi üst üste iki aydır geriliyor. Bu yılın ilk çeyreğinde makine ithalatı geçen yıla göre yüzde 3 gerileyen Almanya’daki durum dikkate alındığında, ihracatımızı koruyarak pazar payımızı artırabilmiş oluşumuz büyük başarı. Son dönemde birkaç Avrupa ülkesinde birden gündeme gelen erken seçim tartışmalarıyla endişeler artsa da ECB’nin faiz indirimlerine bağlı olarak beklenen canlanmanın makine ihracat verilerimize olumlu yansıyacağı muhakkak. Avrupa’nın kırılganlığının arttığı bu dönemde, bir yandan Rusya’ya yönelik yaptırımlar da söz konusu olunca ihracatçımız gözünü ABD pazarına çevirdi. Ocak-Mayıs döneminde ihracat düşüşü yaşanan Rusya’nın payı azalırken, 750 milyon dolar makine ihraç edilenABD’de yüzde 14,7 artış sağlandı. Bu hızda devam ederse, serbest bölgelerden de önemli sevkiyat yapmakta olduğumuz ABD’ye makine ihracatımız yıl sonunda 2,5 milyar dolara yaklaşacaktır.”
“RUSYA’NIN MAKİNEVE TEKNOLOJİDEÇİN’LE EL SIKIŞMASI BÜYÜK KAYIP”
Makine sektöründeki ihracat verilerinin İstanbul Sanayi Odası’nın Türkiye İhracat İklimi Endeksi ile uyumlu sonuçlara işaret ettiğini de belirten Karavelioğlu, “İSO’nun raporu, tedarikçisi olduğumuz ülkelerdeki ekonomik aktivitelerin hareketlenmeye başladığını, dış talepte iyileşmenin işaretlerinin görüldüğünü söylüyor. Fakat yeni dönemde ülkelerin mali politikaları kadar önemli bir belirleyen de dış politikaları olacaktır. Örneğin Rusya ile Çin arasında imzalanan stratejik ortaklık anlaşması, Rusya’da büyük zahmetlerle kurduğumuz ve son dönemde yaptırımlar nedeniyle sekteye uğrayan ticari bağlantılarımızı zayıflatıp makine varlığımızı olumsuz etkileyecektir. Bu devasa pazarı Çin’e kaptırmanın huzursuzluğun uyaşayan Batılı işletmeler için, Rusya’ya makine ihracatı konusunda yeni arayışlar gündeme gelecektir.” dedi.
“FRUGAL KONSEPTUCUZ MAKİNELERLE REKABET İÇİN YAYGINLAŞACAK”
Yatırım iştahı tedricen canlanacak gibi görünse de 2024’te yüzde 2 gerileyen küresel makine teçhizat yatırımlarının önceki seviyesine çıkmakta zorlanacağının altını çizen Karavelioğlu, makine dış ticaretinde Türkiye’yi bekleyen yeni fırsatlar hakkında ise şu yorumlarda bulundu: “Son dönemde dünyada dikkat çeken bir trend; yüksek teknolojili sermaye malları yerine hali azırda mevcut işi görmeye yetecek kalitede, yani ürün geliştirmeye yönelik beklentilerden ziyade üretimin mevcut durumunu idame ettirecek olan daha basit ve ekonomik makine ve tesislere artan taleptir. ‘Frugal konsept’ olarak da adlandırılan bu yaklaşım, ‘hiç ihtiyaç duyulmayabilecek yükseklikte bir teknolojiye peşinen kaynak israf etmemek’ anlamına geliyor ve makineleri zaten çok nitelikli olmayan Doğu’nun imalatçılarına avantaj yaratacağı düşünülüyor. Giderek canlanacağı anlaşılan bu piyasaya, ironik biçimde Almanya gibi teknoloji üstünlüğü olan ülkeler de hamle yapmak zorunda kalıyor. Orta segment olarak tanımlayabileceğimiz bu grup, bizim çok rekabetçi olduğumuz bir alan. Giderek çeşitlenen ürün ve teknoloji sınıflarımızla, ‘dual üretim’ de dediğimiz ve dünyanın birçok yerinde farklılaşan standartların tamamına uygun ürün kalitelerimizle her keseye makine imal etmek yeteneğine sahip bulunduğumuzu uzun zamandır dillendiriyoruz. Burada bizim için yeni fırsatlar görüyorum.”
“KUR AVANTAJINA RAĞMENMAKİNE İTHALATINDAKİ GERİLEME OLUMLU”
Karavelioğlu, finansman maliyetlerinin çok yükseldiği bu dönemde sanayicinin harcama iştahındaki azalmayı farklı göstergelerden takip ettiklerini de belirterek şunları söyledi: “Makine teçhizat yatırımlarının yüzde 11,9 oranında arttığı ilk çeyreğin ardından TÜİK sanayi endeksinin üretimde daralmayı işaret ettiği nisan ayında sermaye malı üretimi yüzde 11,4 düşerken, makine ve ekipmanların onarım ve kurulum harcamaları yüz-de 19,1 arttı. Çelişkili gibi görünen bu durum hem mevcut makine parklarının teknolojik bakımdan eskimiş dahi olsalar elden geçirilerek bir müddet daha kullanılacağını hem de ithalata karşı bir zemin kaybını ifade ediyor. Ülkemizin makine teçhizat yatırımlarının toplam 483 milyar dolara ulaştığı son dört yılda 177 milyar dolarlık makine üretilirken, 146 milyar dolar tutarında makine ithal edildi. Makine ithalatının servis ve yedek parça konularında bağımlılık oluşturduğuna dair uyarımızı sık sık tekrarlamıştık. Ticaret Bakanlığımız, aylık açıklamalarıyla dış ticaret açığı ve ithalat verilerindeki iyileşmeler konusunda kamuoyunu aydınlatmayı sürdürüyor. Ocak-Mayıs döneminde elektrikli ve elektriksiz makine ithalatında yüzde 2,8’lik azalma görülüyor. Değerli TL’nin ihracatçının rekabet gücünü sınırladığı ama ithalatı kolaylaştırmakta olduğu bir dönemde yeni ithalat rejimi ile sağlanan bu gerilemeyi olumlu görüyoruz.”
