MAKİNE İHRACATÇILARI BİRLİĞİ (MAİB) TARAFINDAN PAYLAŞILAN MAKİNE İMALAT SANAYİSİ KONSOLİDE VERİLERİNE GÖRE, YILIN İLK DÖRT AYINDA TÜRKİYE’NİN SERBEST BÖLGELER DÂHİL TOPLAM MAKİNE İHRACATI 8,9 MİLYAR DOLAR OLDU. MAKİNE VE EKİPMANLARI SANAYİSİNDE YILLIK ÜRETİCİ FİYAT ARTIŞININ, YÜZDE 55,6 SEVİYESİNDEKİ YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ARTIŞININ 10 PUAN ÜZERİNDE YÜZDE 65,5 OLARAK SEYRETTİĞİNİ BELİRTEN MAİB YÖNETİM KURULU BAŞKANI KUTLU KARAVELİOĞLU “DÜNYANIN BİRÇOK YERİNDE OLDUĞU GİBİ BİZDE DE EN BÜYÜK ALICI VE KULLANICI DURUMUNDAKİ KAMU, ALIMLARINDA YERLİ MAKİNELERİ MUTLAK SURETTE TERCİH EDEREK HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞIMIZIN TASARRUF TEDBİRLERİNE UYUM SAĞLAMALIDIR. ÇİN’DEN MAKİNE İTHALATININ YILIN İLK ÜÇ AYINDA YÜZDE 8,7 KADAR DÜŞMESİNİ, GENEL BİR FARKINDALIĞIN OLUŞMAYA BAŞLADIĞINA DAİR İLK İŞARETLER OLARAK OKUYORUZ. BU KONUYU YAKINDAN TAKİP EDEN TİCARET BAKANLIĞIMIZA DA TEŞEKKÜR EDİYORUZ.” DEDİ.

Makine ima-lat sanayisi konsolide verilerine göre, yılın ilk dört ayı sonunda Türkiye’nin serbest bölgeler dâhil toplam makine ihracatı 1 milyon tonu aşarak 8,9 milyar dolar oldu. Geçen yılın son çeyreğinde yataya dönen ve bu yılın ilk dört aylık döneminde yüzde 3,6 gerileyen makine ihracatı, son 12 aylık dönemde yüzde 5,4 artarak 28,1 milyar dolara ulaştı. Yine 12 aylık karşılaştırmada makine ithalatındaki artış oranı da yüzde 12,9 seviyesine gerileyerek 45,5 milyar dolar oldu.Yaptırımların etkisiyle Rusya’ya makine ihracatında düşüşün yüzde 20’ye yaklaştığı ilk dört ayda Suudi Arabistan’da yüzde 30,7, Özbekistan’a yüzde 29,7, Mısır ve Cezayir’e yüzde15’e ulaşan ihracat artışları sağlandı. Toplamda 2,5 milyar dolara yaklaşan ihracat tutarıyla Almanya, Rusya ve ABD bu dönemde ilk üç pazar olma özelliklerini korudu. Gelişmiş ülkelerdeki yüksek faiz uygulamalarının enflasyon üzerindeki etkisinin sınırlı kalması nedeniyle parasal genişleme adımlarının gecikmesinin, dış ticaret beklentileri üzerindeki yansımalarına değinen MAİB Yönetim Kurulu Başkanı Kutlu Karavelioğlu şunları söylüyor: “Avrupa’da yılın geri kalan bölümünde ekonomik anlamda bir daralma öngörülmese de imalat ve inşaat sektörlerindeki durgunluk, özellikle Almanya’da çabuk geçeceğe benzemiyor. Son 10 yılda makine ihracatımızın yılda ortalama yüzde 6’ya yakın arttığı Almanya’da, yüzde 3,6 gibi sınırlı bir seviyede olsa da uzun yıllardan sonra ilk defa negatif seyrediyoruz. Geçen yıl yüzde 0,3 kadar küçülen Alman ekonomisinin bu yıl da 2022 rakamlarının gerisinde kalması bekleniyor.Bölgedeki bu eğilim küresel ölçekte de geçerli ve güncel dünya PMI istatistiklerine bakıldığında, tüketim ve ara mallarına dair verilerin 50’nin üstünde, yatırım malları için ise 50’nin altında kaldığı görünüyor. Dünya Ticaret Örgütü’nün mal ticareti artışını aşağı yönlü revize ettiği, buna paralel olarak Çin-Tayvan krizi gibi yeni küresel risklerin belirdiği bir ortamda, yatırım malları imalatçıları için zorlu bir yıl oluyor.”

“ENFLASYONUNASIL ETKİSİKATMA DEĞERİYÜKSEK MALLARA”

 Türkiye’deki imalat PMI verisinin de 50 puanın altında gerçekleştiğine işaret eden Karavelioğlu, imalat sanayisinde üretim artışının yüzde 5,6 olduğu yılın ilk çeyreğinde makine ve teçhizat üretiminde yüzde 4 küçülme olduğuna dikkat çekerek şöyle devam ediyor: “Finansman olanaklarındaki daralmaya ve pahalanmaya bağlı olarak, yatırım ve faaliyet ortamında bir zayıflamanın olması ve üretim maliyet endekslerine bu durumun yansıması doğal bir durum. Makineve ekipmanları sanayisin-de yıllık üretici fiyat artışı, yüzde 55,6 seviyesindeki yurt içi üretici fiyat artışının 10 puan üzerinde ve yüzde 65,5 olarak seyrediyor. Bu veriler, öz kaynakla ilerlemeyi tercih edegelmiş sektörümüzün üretim ölçeklerindeki tedrici bozulmaya ve aynı zamanda personel maliyetlerinde diğer sektörlerden daha yüksek artışlarla karşı karşıya kaldığına işaret ediyor. Düşük kura bağlı ithalat avantajı sürerken, makine sektörü yerli katma değer oranı en yüksek sektör olduğu için yurt içi maliyetlerden daha fazla etkileniyor. Buna, dünyada doların değer kazanması-na bağlı olarak dolar/avro paritesinde açılan makas da dâhil edildiğinde, finansal etkenlerin rekabetçiliğimiz üzerindeki baskısı giderek daha fazla hissedilir hale geliyor.”

“TASARRUFYERLİ MAKİNELERLE BAŞLAMALI”

Türkiye’nin dış ticaret açığında önemli kalemler arasında yer alan altın ithalatına yönelik kota uygulamalarının dört aylık süreçte 6,5 milyar dolarlık bir etki yarattığına dikkat çeken Karavelioğlu, elektrikli ve elektriksiz makine ithalatını ise şu sözlerle değerlendiriyor: “Sayın Bakanımız Prof. Dr. Ömer Bolat, aylık dış ticaret açıklamalarında, elektrikli ve elektriksiz makineler toplam ihracatının ilk dört ayda yüzde 0,4 artarak 13,1 milyar dolara ulaştığını, ithalatının ise yüzde 2 azalarak 21,6 milyar dolara indiğini belirterek cari açığın en büyük ikinci kalemine dikkat çekmiş oldular. Enerjinin hemen ardından Türkiye’nin en büyük ithalat kalemi durumundaki makinelerden verdiğimiz açık, kota ile sınırladığımız altın ithalatından çok daha önemli ve acil tedbirler geliştirilmeye muhtaçtır. Dünyanın birçok yerinde olduğu gibi bizdede en büyük alıcı ve kullanıcı durumundaki kamu, alımlarında yerli makineleri mutlak surette tercih ederek Hazine ve Maliye Bakanlığımızın tasarruf tedbirlerine uyum sağlamalıdır. İthal makinelerin satın alma maliyetlerinin ötesinde servis, bakım, yedek parça gibi ömürboyu hizmet ihtiyaçlarıylada kalıcı bir gider kalemine dönüştüğünü; rakiplerimizin teknoloji geliştirmesine kaynak oluşturduğunu gözden kaçıramayız. Çin’den makine ithalatının yılın ilk üç ayında yüzde 8,7 kadar düşmesini, genel bir farkındalığın oluşmaya başladığına dair ilk işaretler olarak okuyoruz. Bu konuyu yakından takip eden Ticaret Bakanlığımıza da teşekkür ediyoruz.”

“KAYIT DIŞI İLE MÜCADELEDEPİLOT SEKTÖROLMAYA HAZIRIZ”

Türkiye’de imalat sanayisinin güncel sorunlarının tespiti ve bu konuda sorumlu kuruluşlara çözüm önerileri için düzenli olarak yaptıkları araştırmalara bir yenisini eklediklerini belirten Karavelioğlu sözlerini şöyle tamamlıyor: “Makine ve Alt Sektörleri için Kayıt Dışı Ekonominin Ölçülmesi başlıklı son çalışmamızda, sektörümüz genelinde kayıt dışılık oranını yüzde 23,68 olarak belirledik. Bu oran 2015 yılında yaptığımız araştırmalarda yüzde 24,93 seviyesindeydi. İşletme ve göçmen sayılarındaki hızlı artışa ve pandeminin kayıt dışı oranlarını artırıcı etkisine rağmen son yedi yılda ortalama yüzde 5 kadar iyileşme göze çarpıyor. Yine de giderek yükselen istihdam sorunları içinde kayıt dışı personel çalıştırmak veya verilen maaşları düşük göstermek için kayıt dışı para üretmek zorunda olan, bunu düşük bedelli faturalarla veya faturasız satışlarla sağlayan, sonra da stok aflarından yararlanan firmalar katmerli kazançlarıyla ölçeklerimiz ve rekabetçiliğimiz için tehdit olmayı sürdürüyor. Biz bu konuda devletin geliştireceği bütün önlemlerin uygulamasına destek vermeye, sektörel derneklerimiz, Federasyonumuz ve Birliğimiz aracılığıyla bilgi ve deneyimimizi kamunun istifadesine sunmaya ve en önemlisi, kayıt dışı ile mücadelede pilot sektör olmaya hazırız.”