MAKİNE İHRACATÇILARI BİRLİĞİ (MAİB) TARAFINDAN PAYLAŞILAN MAKİNE İMALAT SANAYİSİ KONSOLİDE VERİLERİNE GÖRE, YILIN İLK SEKİZ AYINDA TÜRKİYE’NİN SERBEST BÖLGELER DÂHİL TOPLAM MAKİNE İHRACATI 18,3 MİLYAR DOLAR OLDU. 2019 YILININ ÜÇÜNCÜ ÇEYREĞİNDEN BU YANA YURT İÇİNDEKİ MAKİNE VE TEÇHİZAT YATIRIMLARINDA İLK KEZ GERİLEME GÖRÜLDÜĞÜNE DİKKAT ÇEKEN MAİB YÖNETİM KURULU BAŞKANI KUTLU KARAVELİOĞLU, “ORTA VADELİ PLANA GÖRE, 2025’TE DE BU YATIRIMLARDA BİR ARTIŞ OLMASI BEKLENMİYOR. SIKILAŞMANIN VE YURT İÇİNDEKİ DARALMANIN DEVAMINI ÖNGÖREN BU SÜREÇTE, YÜZDE 4 GİBİ GÖRECE YÜKSEK SEVİYEDE BELİRLENEN BÜYÜME HEDEFİ İSE NET İHRACATIN BÜYÜMEYE DAHA FAZLA KATKI VERECEĞİ ANLAMINA GELİYOR. BÜYÜMEDE İHRACATÇIYA BU KADAR ÇOK GÜVENİLMESİ, DEĞERLİ TL DOLAYISIYLA OLUŞAN BASKININ İHRACATA YÖNELİK FARKLI DESTEKLERLE GİDERİLECEĞİNE YÖNELİK BİR BEKLENTİ OLUŞTURUYOR.” DEDİ.

Makine imakonsolide verilerine göre sekiz aylık dönemde Türkiye’nin serbest bölgeler dâhil toplam makine ihracatı 18,3 milyar dolar, son 12 aylık makine ihracatı ise 28,2 milyar dolar oldu. Ağustos ayında aylık 2,4 milyar dolarlık ihracatla son 12 ay ortalamasına yakın bir sonuç elde eden sektörün kilogram başına ortalama ihracat birim fiyatı ise 7,5 dolar olarak hesaplandı. Ağustos ayında ABD’ye yaklaşık 200 milyon dolarlık makine ihraç eden sektörün bu ülkeye sekiz aylık ihracatı yüzde 12,2 artışla 1,4 milyar dolara ulaşırken, ekonomisindeki durgunluğa rağmen Almanya da Türkiye’nin makine ihracatında 2,3 milyar dolarla ilk sıradaki yerini korudu. Bu dönemde, yüzde 17,9 düzeyindeki yüksek daralmaya rağmen Rusya da 1,4 milyar dolarla ikinci sırada yer aldı. Faiz indirimlerinin başlamasıyla son çeyreğe canlılık umuduyla giren ABD’ye ihracatta elde edilen verilerin bu yıl sektör için adeta kurtarıcı olduğunu ifade eden MAİB Yönetim Başkanı Kutlu Karavelioğlu şunları söyledi: “İstihdamda yaşadığı daralma nedeniyle bazı kesimlerde negatif beklentilerin yükseldiği ABD, bizim açımızdan hiç de durgun bir yıl geçirmiyor. Rusya, Almanya ve İsrail’deki sebepleri malum kayıplarımızı telafi edecek düzeyde olmasa da ABD’de sağladığımız artış, bu yıl sektör için bir moral kaynağı oldu. Küresel makine yatırımları ve ticaretindeki olumsuz gelişmelerin ihracat pazarlarımız ve alt sektörlerimiz üzerinde farklı etkileri olmakla beraber, son 12 aylık dönemde 2023 tamamında ulaştığımız 28,2 milyar dolarlık rekor ihracat seviyemizi koruma imkânı bulduk. Özellikle ikinci çeyrekten başlayarak siparişlerde yaşanan düşüş ve bozulan ölçekler nedeniyle zaafa düşen rekabetçiliğimizin ihracatımız üzerindeki menfi etkilerini henüz görmeye başlayacağız. İki kıtada birden faiz indirim döngüsünün başlaması, bizim için yeni bir dönemin kapısını aralıyor. Bu noktadan sonra küresel yatırımlardaki iştahsızlık arzu edildiği gibi tersine dönerse, tek belirsizlik olarak kendi iç sorunlarımız kalıyor.”

“DEZENFLASYON SÜRECİ, SANAYİCİ İÇİN COVİD-19 DÖNEMİNDEN BİLE SANCILI”

Yarattığı yan etkiler nedeniyle, dezenflasyon sürecinin sanayici için Covid-19 döneminden bile sancılı geçtiğini ifade eden Karavelioğlu, makine ve teçhizat yatırımlarının, salgın nedeniyle en uzun kapanmaların yaşandığı 2020 yılının da gerisine düştüğünü belirterek şunları söyledi: “2019 yılının üçüncü çeyreğinden bu yana makine ve teçhizat yatırımlarında ilk kez gerileme görüldü. Tam 18 çeyrektir kesintisiz yukarı giden bu verideki yüzde 5,6’lık düşüş, iç pazardaki zorlu sürecin ve özellikle de makine imalatçılarımızı bekleyen akıbetin önemli bir göstergesi. OVP’ye göre, 2025’te de bu yatırımlarda bir artış olması beklenmiyor. Sıkılaşmanın ve yurt içindeki daralmanın devamını öngören bu süreçte, yüzde 4 gibi görece yüksek seviyede belirlenen büyüme hedefi ise net ihracatın büyümeye daha fazla katkı vereceği anlamına geliyor. Fakat döviz bazında artan maliyetlerini finanse edecek gücü çok sınırlı hale gelmiş, kapasitesinin önemlice kısmı boşa çıkmış ihracatçının bu katkıyı nasıl sağlayacağını henüz kestiremiyoruz. Büyümede ihracatçıya bu kadar çok güvenilmesi, değerli TL dolayısıyla oluşan baskının ihracata yönelik farklı desteklerle giderileceğine yönelik bir beklenti oluşturuyor.”

“İTHALAT BAĞIMLILIĞI FİYATLAR ÜZERİNDEKİ KONTROLÜ DE AZALTIYOR”

Avrupa’daki çeşitli STK’lerin de raporlarında sıklıkla dikkat çektiği Çin ve ABD ile rekabette zorlanma durumuna karşı AB’nin kollarını sıvamasının sektör için olumlu bir sinyal olduğunu belirten Karavelioğlu şunları söyledi: “Eski Avrupa Merkez Bankası Başkanı Mario Draghi’nin Avrupa Komisyonu için hazırladığı rapor, Rekabet Gücü Stratejisi başlığıyla ufuk açıcı bir metin. Avrupa’nın inovasyon odaklı büyümeyi desteklemek için alması önerilen önlemler, bizim için de yol gösterici olmalı. Metinde en dikkat çekici unsurlardan biri, kritik ithalatta bağımlılığı azaltma vurgusu. Özellikle Çin ve diğer jeopolitik rakiplerinden gelen kritik ham maddelerin, dijital teknoloji ve enerji gibi dış kaynaklara olan ithalatının azaltması çağrısı… Düşük kur rejiminde ithal girdinin enflasyonla mücadelede önemli olduğu varsayımına karşı, bunun bağımlılık ilişkisi kurarak fiyatlar üzerindeki kontrolü azalttığını görüyoruz. Son 12 aylık makine ithalatımızın yüzde 2,7 artarak 45,1 milyar dolara ulaşmasının rekabet gücümüze bir katkı vermediği zaten çok açık.”

“ALMANYA’NIN TELAŞINI LEHİMİZE ÇEVİRMENİN YOLLARINI BULACAĞIZ”

Kâr marjlarının son derecede daraldığı bu süreci pazar kaybı yaşamadan atlatmaya çalışırken, ticari iş birliklerini artırabilecek girişimlerini sürdürdüklerini söyleyen Karavelioğlu şunları belirtti: “Geleceğin teknolojileri olarak yapay zekâ, robotik ve 3D kullanımları artıp yaygınlaşırken, dijitalleşme ve sürdürülebilirlik alanlarındaki dönüşüm belirleyici hale geliyor. Yeşil Mutabakat metninden kaynaklı regülasyonları hızlandıran AB’ye mal satmak isteyenler, düzenlemelere uyum konusunda zamana karşı yarışıyor. Makine ihracatının yılın ilk yarısında önceki yıla göre nominal olarak yüzde 4,8 oranında düştüğü Almanya, özellikle AB ülkelerinde yaşadığı kaybı en hızlı şekilde gidermek istiyor. İkiz Dönüşümde hızlanabilirsek, her defasında olduğu gibi bu telaşında da Almanya’ya destek olur, ithalatındaki payımızı kalıcı biçimde artırabiliriz. Bu maksatla, Türkiye’nin Makinecileri markasıyla son çeyrekte Almanya ile teknik ve ticari iş birliklerimizi geliştirecek önemli etkinliklere ev sahipliği yapacağız. Makine imalat sektörümüz, Alman kurum ve sektörel örgütlerince, kendi sanayilerine en yüksek düzeyde entegre olmuş Türk sektörü olarak kabul ediliyor. Tek başına MAİB’in bile aralarında federasyonlar, teknoloji enstitüleri ve akademiler, yatırım ajansları olan dokuz ayrı Alman kuruluşu ile yıllar öncesi hayata geçmiş protokolleri var. Bunlardan biri olarak; satın alma hacmi 1,3 trilyon avroya, üye sayısı 10 bine yaklaşan Almanya Satınalmacılar Birliği (BME) ile Berlin ve İstanbul’da iki etkinlik gerçekleştireceğiz. Bu etkinliklerde ana gündem maddemiz, somut iş geliştirme olacak. BME ile 4 Aralık’ta İstanbul’da düzenleyeceğimiz 1’inci Tedarik ve Satın Alma Forumu Türkiye etkinliği kapsamında yapılacak B2B görüşmelerine, ülkemizin teknoloji ekosistemini vücuda getiren makine, elektrik-elektronik ve otomotiv sektörlerimizin firmalarını özellikle davet etmek isterim. Eşleştirme ve kayıtlarla ilgili internet sitemizi burayı tıklayarak ziyaret edebilirsiniz.”