MAKİNE İHRACATÇILARI BİRLİĞİ (MAİB) TARAFINDAN PAYLAŞILAN MAKİNE İMALAT SANAYİSİ KONSOLİDE VERİLERİNE GÖRE, YILIN İLK YARISI SONUNDA TÜRKİYE’NİN SERBEST BÖLGELER DÂHİL TOPLAM MAKİNE İHRACATI YÜZDE 10 ARTARAK 14,1 MİLYAR DOLAR OLDU. YURT DIŞINDAN YENİ SİPARİŞ ALMANIN ZORLAŞTIĞI BU DÖNEMDE, TEDARİKÇİ ŞİRKETLERİ ELEMEK ÜZERE YENİ FİLTRELERİN GELİŞTİĞİNİ BELİRTEN MAİB YÖNETİM KURULU BAŞKANI KUTLU KARAVELİOĞLU “DENETİM MEKANİZMASI AÇISINDAN KURALLARA UYMAYAN ŞİRKETLERİ BÜYÜK CEZALARIN BEKLEDİĞİ BU DÖNEMDE AVRUPALI ŞİRKETLER DEĞER ZİNCİRİ ORTAKLARININ GELİŞİP YETKİNLEŞMESİNİ İZLEMEK KONUSUNDA ÇOK TİTİZ DAVRANACAKTIR. MERKEZ BANKASI, TÜRK EXİMBANK VE KAMU BANKALARININ RASYONEL POLİTİKALARA DÖNÜŞ İLKELERİYLE TERS DÜŞMEYECEK ŞEKİLDE, İHRACAT VE YATIRIMLARI DAHA UYGUN MALİYETLERLE FİNANSE ETMESİ GEREKTİĞİNE İNANIYORUZ.” DEDİ.

Makine imalat sanayisi konsolide verilerine göre, yılın ilk yarısı sonunda Türkiye’nin serbest bölgeler dâhil toplam makine ihracatı 14,1 milyar dolar oldu. Sektör son haftası Kurban Bayramı tatiliyle geçen haziran ayındaki eksik iş gününe rağmen, ihracatını geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 2,7 artırdı. Kilogram başına ihracat birim fiyatları 7,2 dolara kadar yükselen sektör, altı aylık ihracat döneminde Almanya’nın ardından Rusya’da da 1 milyar dolar eşiğini aştı. En büyük 10 pazarı arasında sadece Fransa’da düşüş yaşayan sektörde Almanya’nın payı yüzde 14’e, Rusya’nın payı yüzde 10’a yaklaştı.

“EN BÜYÜK PAZARIMIZDAKİ BÜYÜME SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK YATIRIMLARINA BAĞLI”

Para politikalarındaki sıkılaşmanın etkisiyle küresel ölçekte durgun geçen yılın ilk yarısında endüstriyel talebin yavaşladığını belirten MAİB Yönetim Kurulu Başkanı Kutlu Karavelioğlu, Türkiye’nin toplam makine ihracatının yüzde 60’ını gerçekleştirdiği Avrupa’da makine teçhizat yatırımlarındaki büyümenin, bütün sıkıntılara rağmen sürdürülebilirlik yatırımlarına bağlı olarak bu yıl yüzde 2,5 seviyesinde gerçekleşmesini beklediklerini ifade ederek şunları söyledi: “Küresel arz kapasitesinin altında kalan talebin sonucu olarak siparişlerin düşmesi kârların azalmasına, azalan kârlılık da yeni yatırımlar bakımındanbir isteksizliğe dönüşüyor. Üretici fiyatlarının önünün alınamadığı bu dönemdeişler azaldığından, firmalarda sırada bekleyen siparişler üzerine yoğunlaşıyor. Düşüşün rakamlara yansımayan bir başka yönü daha var, o da gelişmiş ülkelerde mevcut yatırım bütçelerinin Ar-Ge tarafına kayması, yeni dönemde verimlilik ve kalite artışını merkeze alan yatırımların öne çıkmasıdır. Uzun süre devam edecek bu yatırım trendi, ihraç ürünlerinin niteliğini ve teknoloji sınıfını da etkileyecektir. Yeşil dönüşüm, dijitalleşme ve otomasyona yönelik yatırımlar ise makine ve teçhizat talebine olumlu etki edecektir.” Karavelioğlu, ihracatçı işletmeler için yeni iş almanın zorlaştığı bu dönemde, AB’de yasama süreci devam eden Kurumsal Sürdürülebilirlik Özen Yükümlülüğü’nün ikinci bir filtreleme daha getireceğine işaret ederek, “Ciro olarak yasa kapsamına girdikleri takdirde, yaptırımlar ve denetim mekanizması açısından kurallara uymayan şirketleri büyük cezaların beklediği bu dönemde, Avrupalı şirketler değer zinciri ortaklarının gelişip yetkinleşmesini izlemek konusunda çok titiz davranacaktır.” dedi.

“MÜŞTERİMİZİN FİNANSMANI DA BİZİMKİ KADAR ÖNEMLİ”

Mali sıkılaşmanın yatırım boyutu yanında finansmana erişim konusunda da etkileri olduğuna dikkat çeken Karavelioğlu, makine fiyatlarının arttığı bu dönemde borçlanma ihtiyacı ve üretim maliyetlerinin yükselmesinin satışları olumsuz etkilediğini belirterek şunları söyledi: “Yatırım malları güven ve müşteri finansmanıyla satılır, ödemeler de taksitlerle zamana yayılır. Bu sebeple makine imalatçılarının hem kendilerinin düşük faizlerle borçlanabilmeleri hem de müşterileri için orta ve uzun vadeli kredi bulabilmeleri rekabetçiliğin ana unsurudur. Rakiplerimizin bu konuda bizden daha avantajlı olduklarını, başta ülkemiz olmak üzere çetin rekabete girdiğimiz bütün büyük makine pazarlarında görüyoruz. Son 1,5 yılda, Türkiye’de yerli katma değer oranı en yüksek yani masraflarının çoğunu TL ile yapan sınai sektör olarak yatay kurdan herkesten fazla etkilendik. Diğer yandan resesyon beklentisiyle fiyatlarını baskılayan rakiplerimizle sınırlı finansman imkânları içinde baş etmeye çalıştık. Netice itibarıylabu ağır yükü taşıyabilecek güce ulaştığımız görülmüş olmakla birlikte; Merkez Bankası, Türk Eximbank ve kamu bankalarının rasyonel politikalara dönüş ilkeleriyle ters düşmeyecek şekilde, ihracat ve yatırımları daha uygun maliyetlerle finanse etmesi gerektiğine inanıyoruz. Döviz gelirlerimiz üzerindeki tasarruf yeteneğimize yeniden kavuşmak, bir başka ifadeyle birden fazla rezerv kurun çarpanlı risklerinden korunabilmek için serbestçe pozisyon alabilmek ihracatçılar için çok önemli.” ,

“RASYONELLİK İTHALAT REJİMİNDEKİ ARKA KAPILARI KAPATMAYI GEREKTİRİYOR”

İhracat yapmanın zorlaştığı bu dönemde dış ticaret açığının ana kaynağı olan ithalat furyası konusuna da eğilmek gerektiğini ifade eden Karavelioğlu, “TL’deki aşırı değerlenmenin ithalat konusunda yarattığı cazi-be, son 12 ayda 42 milyar dolarlık yabancı makine alımına da sebep oldu. Rakip ülkelerin teknoloji geliştirmesine desteğimiz hızlanarak sürüyor. Bu yılın ilk beş ayında yüzde 28,6 artarak 18,5 milyar dolara ulaşan makina ithalatı, yılın sonunda 45 milyar dolara ulaşacak bir ithalat büyüklüğünün ve 15 milyar dolara yakın bir ticaret açığının sinyallerini veriyor. Bu açığın önemli bir kısmının Uzak Doğu mallarına karşı veriliyor olması, yerli imalatçımızı, tedbirlerini giderek sıkılaştıran Batılı rakiplerimiz kadar koruyamadığımızı da gösteriyor.” dedi. Karavelioğlu, Yatırım Teşvik Sistemi ile sağlanan avantajların, özellikle Uzak Doğu’dan gelen dampingli ve düşük teknolojili malların ithalatını kolaylaştırdığını belirterek sözlerini şöyle tamamladı: “2022 yılında, Yatırım Teşvik Belgeleri kapsamında ithalatı teşvik edilen makinelerin tutarı 19 milyar dolar civarındaydı. 360 milyar TL tutarın-da 5.400 Yatırım Teşvik Belgesi’nin verildiği bu yılın ilk dört ayında ise, yatırımların yüzde 65’ini yapacak olan genel imalat sanayisinin makine ihtiyaçlarında yerli makinelerin payının yüzde 40’ı ancak bulduğu görülüyor. Oysa madencilik yatırımlarında yerlilik oranı yüzde 72, tarımda yüzde 97, teknolojisi en yüksek dallardan olan enerji yatırımlarında ise yüzde 89 civarında. Yatırım Teşvik Mevzuatının yerli makine imalatçımızı haksız rekabete karşı korumak üzere ihdas edilen İlave Gümrük Vergilerini sıfırlamasının çok önemli bir zafiyet oluşturduğunun altını tekrar çizmek lüzumu duyuyoruz. Rasyonel olmanın; ithalat mekanizmalarındaki bütün arka kapıları hızla kapatmayı ve kamunun tüm planlarında stratejik sektör olarak ilan edilmiş makine imalatını rakiplerimizden geri kalmayacak bir kararlılıkla korumayı gerektirdiğini düşünüyoruz.”