“YERİNDE ÜRET, YERİNDE TÜKET” MODELİ, SON DÖNEMDE YAŞANAN ENERJİ KRİZİNİN ÇÖZÜM ANAHTARLARINDAN BİRİ OLARAK DİKKAT ÇEKİYOR. UZMANLAR, BU MODEL İLE BİRİNCİL ENERJİ KAYNAKLARINDAKİ TÜKETİMDE CİDDİ AZALMA OLACAĞINI; ANA ELEKTRİK ŞEBEKE İLETİM VE DAĞITIM KAYIPLARININ AZALACAĞINI VURGULUYOR.

Yerinde üret, yerinde tüket enerji modelinde ihtiyaç duyulan enerji; büyük enerji transferi ve enterkonnekte sistem yerine mikro sistemler ve mikro dağıtımlarla yapılıyor. Vat Enerji Genel Müdürü Altuğ Karataş, bu modelin ülke kaynaklarına ve sanayi tesislerine faydasını anlatırken, “Yerinde üretmenin avantajı şu; hidroelektrik kaynaklı enerji üretiminde, enerji barajlardan tüketim alanlarına gelene kadar birtakım kayıplara uğrar. Yani sizin 1000 kilovat ihtiyacınız var ama 1000 kilovatın çok daha üzerinde üretim gerçekleşir ve o enerji size gelene kadar bir kısmı israf olur. Onun için birincisi; ‘Yerinde üret, yerinde tüket’ modelinde yerinde üretmenin ülkenin birincil enerji kaynaklarındaki azalmaya etkisi ve şebeke kayıplarında da düşüşe çok ciddi faydası var. Peki, yerinde nasıl üretebiliriz? Öncelik, her zaman kaynak enerji verimliliği yapmak. Enerji verimliliğini bir enerji kaynağı olarak görürseniz, yüzde 10 enerji verimliliğiyle tasarruf sağladığınızda yüzde 10 enerjiyi yerinde ürettiniz demektir.” değerlendirmesinde bulunuyor.

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIYLA YERİNDE ÜRETİM DESTEKLENMELİ
Yerinde enerji üretirken kayıpların önüne geçildiğini de vurgulayan Altuğ Karataş; “Çatınıza güneş  paneli kurduğunuzda ve 1000 kilovat enerji ürettiğinizde aslında çok daha fazla kaybı önlemiş oluyorsunuz. Herhangi bir baraj ya da termik santraldeki kayıplara bakabiliriz. Bir termik santral yüzde 40 verimle çalışıyorsa,  1000 birimlik enerji harcadığınızda 400 birimlik enerji ürettiniz demektir. Fosil yakıt yaktığınızda ise ürettiğiniz 40 birimlik enerji 30 birime düşer. Çünkü yine kayıp  var. Siz 100 birimlik enerji harcadınız ama 30 birimini  ancak fabrikanın kapısından içeriye soktunuz. Oysa 1000 kilovatlık ihtiyacınızı direkt güneş paneliyle üretseydiniz, yenilenebilir enerji kaynağıyla bütün bu kaybın önüne geçmiş olacaktınız. Yenilenebilir enerji kullanımı karbon emsiyonunun azaltımında da müthiş bir destek sağlıyor. Ayrıca elektik kesintisi ya da enerji arzındaki dalgalanmalardan da etkilenmiyorsunuz. Yenilenebilir enerjide birincil kaynak ise güneş enerjisi dir. İkincisi toprak, hava, su kaynaklı ısı pompaları ve üçüncüsü imkân dâhilindeyse rüzgâr ya da jeotermal kaynakların kullanımıdır.” diyor.

KOJENERASYONLA YÜKSEK VERİMLİLİK SAĞLANIYOR
Kojenerasyon projeleriyle yüzde 90’lara varan verimlilik  sağlamanın mümkün olduğunu belirten Altuğ Karataş; “En önemli konulardan biride kojenerasyon, yani birleşik ısı güç sistemleri. Evet, bir fosil yakıt yakıyorsunuz ancak onu yaktığınızda toplam verimliliğiniz yüzde 75 ila yüzde 80’in üstüne çıkıyor. Kojenerasyonla harcadığınız doğal gazı direkt elektriğe dönüştürüyorsunuz ve oradan yerinde verimlilik sağlıyorsunuz. Üretilen sıcak su fabrikanızın ihtiyacını direkt yerinde karşılarken, çıkan atıktan buhar üretimi, kızgın yağ üretimi, sıcak hava üretimi de mümkün oluyor. Vat Enerji olarak daha önce yaptığımız projelerde yüzde 80 ila yüzde 90, hatta tecrübemizle yüzde 95 ile ödül almış kojenerasyon projelerimiz var. Üstelik kojenerasyon sistemleri, artık verimlilik  artıcı proje desteklerinden de yararlanabiliyor. Onun için enerji verimliliği, yenilenebilir enerji ve kojenerasyon sistemleriyle ‘Yerinde üret, yerinde tüket’ modellerini her sanayici düşünmeli. Yüzde 5’ten başlayarak, yüzde 30 ila yüzde 35’lere varacak birincil enerji tüketimlerinde düşüşe çok hızlı ulaşabilirsiniz. Yerinde üretilen enerji, aynı zamanda da kaliteli enerjidir; şebekede bir dalgalanma olsa bile makinelerinizin elektrik/ otomasyon aksamlarını koruyabilir, elektrik kesintilerinde makinelerinize zarar verecek hasarların önüne geçebilirsiniz. Tüm bunlar üst üste koyulduğunda, ‘Yerinde üret, yerinde tüket’ modeli, özellikle sanayiciler ve büyük enerji tüketimi yapan ticari binalar için en iyi modeldir.” değerlendirmesinde bulunuyor.